De enige weg vooruit in de relatie Rusland – Oekraïne is de vreedzame weg
Heeft u ook de documentaire ‘winter on Fire’ gezien? Ze stamt al uit 2015 en gaat over de vrijheidsstrijd in Oekraïne en de grootschalige Anti-regeringsprotesten. De film kreeg een Oscarnominatie voor beste documentaire. Of ‘Face Down’ van 2Doc uit 2016. Omdat de aandacht voor het conflict, het geweld tegen de bevolking en de annexatie door de Russische Federatie van de Krim in 2014 wat was weggeëbd, besloot ‘Living Image’ met een aantal Nederlandse hulporganisaties de humanitaire crisis in het land onder de aandacht te brengen. Ze wilden wegblijven van de politieke kant van het conflict, maar laten zien wat de schrijnende gevolgen zijn van een voortslepende oorlog voor het welzijn en de veiligheid van gewone mensen, hun wensen, hun dromen. Daarnaast hebben we ook een documentaire als’ Breaking Point’ over de strijd voor democratie en Oekraïense burgers in beeld brengt die alles opgaven om zich daar volledig aan te kunnen wijden.
Het zijn maar een paar voorbeelden, maar ze laten op een toegankelijke manier zien dat de spanningen in de relatie Rusland – Oekraïne, en Oekraïense burgers – Oekraïense regering, niet van gisteren zijn. De geschiedenis van het land sinds de onafhankelijkheid in 1991toont aan dat er al die tijd pogingen zijn gedaan het land te democratiseren, waarbij in golven dan weer pro-Europese, dan weer pro-Russische machthebbers zich lieten gelden. Het is duidelijk dat Rusland’s visie op de toekomst van Oekraïne niet strookt met die van een groot deel van de Oekraïense bevolking.
De huidige spanningen, voor een groot deel opgeroepen door het samentrekken van grote hoeveelheden Russische troepen aan de grens met Oekraïne en de dreiging van een invasie, mogen nooit leiden tot oorlog. Gezien het recente verleden, waarin Rusland – volgens plan, zoals Poetin heeft toegegeven – de Krim annexeerde, stookt in de Donbas regio, en het regime beïnvloedt en onder druk zet, en waarin burgers aan den lijve de wapenstok en het staatsgeweld van de eigen regering hebben gevoeld, is het logisch dat de angst voor opnieuw een conflict groot is.
In de 21e eeuw is het volstrekt onacceptabel dat landen elkaar bedreigen, dat een machtig land de grondbeginselen van invloedssferen hanteert. Oekraïne is een vrij, onafhankelijk en democratisch land en heeft daarom het volste recht zijn eigen keuzes te maken.
Rusland, de Verenigde Staten, China, Frankrijk, en het Verenigd Koninkrijk zijn alle vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad en hebben een bijzondere verantwoordelijkheid voor het handhaven van vrede en veiligheid. Daarnaast hebben deze landen zich ook op allerlei andere manieren gebonden om mensenrechten te respecteren en vreedzame conflictoplossing te bevorderen.
Oorlogszuchtige taal en wapengekletter passen totaal niet bij hun verantwoordelijkheid en voorbeeldrol, sterker, deze werken ondermijnend aan wereldvrede en geloofwaardigheid van alles waar de VN voor staat.
Er is maar één weg vooruit in de relatie Rusland – Oekraïne en dat is de vreedzame weg; een weg ook die de zelfstandigheid van Oekraïne en de rechten van Oekraïense burgers respecteert hun eigen weg te kiezen. Wij mogen als burgers in deze wereld van onze leiders verantwoordelijk gedrag en optreden verwachten, en daar horen geweld, conflict, ondermijning, annexatie en repressie niet bij.
Simone Filippini, Voorzitter NVVN – Nederlandse Vereniging voor de Verenigde Naties