IVETTE VISSCHER
De artikelen in dit themanummer laten zien dat de VN flink bezig is om haar rol op het economische en sociale gebied te herdefiniëren. Van meet af aan heeft de VN zich sterk gemaakt op dit terrein en veel werk verzet. Maar de wereld verandert in rap tempo. De technologische snelweg raast verder en verschuivingen op het economische wereldpodium tekenen zich af. Bovendien is globalisering aan de orde van de dag, en ‘duurzaamheid’ alom het motto. De aloude VN-organen worden op de proef gesteld; een verschuiving in functie en accenten is nodig en reeds in volle gang. In deze verzameling van artikelen kunt u lezen dat sommige organen, zoals de ECOSOC (Economic and Social Council) en ook de Mensenrechtenraad wellicht aan invloed moeten inboeten, maar dat andere in doelstellingen en taken meegroeien met de tijd.
De UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) bijvoorbeeld, die stevig aan de weg timmert met een ongekend pakket aan samenwerkingsafspraken voor de handel, het vervoer, milieu en transport. Deze regionale commissie, hoewel niet in de politieke picture, maakt bovendien voorzichtige, stapsgewijze vorderingen in de economische Oost-West integratie.
Van wereldformaat is de IMO (International Maritime Organization). Opgezet om de veiligheid van mens en materieel in de zeescheepvaart te waarborgen, breidde de IMO allengs haar taken uit naar de bestrijding van piraterij en bevordering van het zeemilieu.
Een modelvoorbeeld van evolutie is de ITU (International Telecommunications Union). De ITU is van oorsprong een Franse organisatie, reeds opgericht in 1865 ten behoeve van de telegrafie. Het huidige VN-orgaan heeft een verrassend breed werkterrein dat veel verder reikt dan de samenwerking en afspraken betreffende de mobiele communicatie, breedband internet en satellietcommunicatie.
UNIDO (United Nations Industrial Development Organization) is een orgaan van recentere datum (ingesteld in 1978) en richt zich op de industriële ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Nieuw is, dat het accent daarbij steeds meer komt te liggen op de ‘vergroening’ van deze economieën. De expertise van Nederlandse bedrijven komt daarbij van pas: in dit artikel is een pleidooi voor het behoud van het Nederlandse lidmaatschap van de UNIDO te lezen.
De sociale gevolgen van de globalisering, ten slotte, vormen het kersverse aandachtspunt van het bijna honderd jaar tellende de VN-orgaan ILO (International Labour Organization). Een minimum aan arbeidsnormen is broodnodig en de ILO trekt steeds meer de rol naar zich toe om dit gestalte te geven in afspraken en verdragen die tegemoetkomen aan de talloze arbeiders in uiterst onveilige, armoedige posities.
De artikelen geven vanuit de verschillende disciplines een goed beeld van het spannende aanpassings- en groeiproces dat gaande is in de VN-organen. De hieruit te destilleren veerkracht en vitaliteit zijn hard nodig. Een volgende toekomst staat alweer voor de deur.