admin

Ik denk dat het bij uitstek een wetenschappelijke houding is om begrip te hebben voor de ongelooflijke dilemma’s waar de besluitvorming mee te kampen heeft. Als emissiereductie eenvoudig was zou het niet zo moeilijk zijn. Ook zonder kwade wil of opzettelijke obstructie zijn er nog veel obstakels te overwinnen.

De nieuwe EU Klimaatadaptatie Strategie en de Europese Klimaatwet bieden de basis voor de ambitie en samenhang voor klimaatadaptatie. De wet verplicht de EU en haar lidstaten om stelselmatig het adaptieve vermogen te laten toenemen, veerkracht te versterken en kwetsbaarheid voor klimaatverandering te verminderen. De EU-instituties en de lidstaten dienen te zorgen voor coherentie in het adaptatiebeleid, elkaar wederzijds te ondersteunen en adaptatie te mainstreamen in alle beleidsvelden. De Commissie dient voor 30 september 2023 (en elke vijf jaar daarna) te rapporteren of de voorgenomen maatregelen in lijn zijn met de gevraagde vooruitgang. Met de nieuwe EU Klimaatadaptatie-strategie heeft de Commissie aangegeven langs welke weg en met welke oplossingen zij deze vooruitgang werkelijkheid wil laten worden.

Bij alle discussies over klimaatverandering is het een heel goed idee om klimaatadaptatie, het voorkomen van en de aanpassing aan klimaatverandering, van verschillende kanten te belichten in dit VN Forum dossier. Bij de discussies over klimaatverandering, internationaal en nationaal, heb ook ik me tijdens mijn ministerschap en daarna primair ingezet om de reductie van de uitstoot van broeikasgassen, dus mitigatie, op de kaart te zetten. In de eerste internationale klimaatconferentie op ministersniveau in november 1989 in Noordwijk was het ons bijna gelukt afspraken te maken over die reductie.

Marginale ingrepen zoals restricties op watergebruik helpen niet waar het systeem als geheel niet is voorbereid op een wereld met ingrijpende milieu  veranderingen, zoals de klimaatcrisis. Lange tijd hebben regeringen de ogen gesloten voor het falen van marktmechanismen bij het omgaan met publieke belangen. Tot een integrale missie, publiek met privaat, met oog voor de grote uitdagingen in uitvoering en financiering is het zelden gekomen. 

De meeste aandacht bij klimaatverandering gaat doorgaans uit naar het terugdringen van de emissie van broeikasgassen: mitigatie. Het Klimaatverdrag biedt echter ook de basis voor het omgaan met de gevolgen: adaptatie. Daar ging een traject aan vooraf.

Zo werd al vanaf eind jaren 80 van de vorige eeuw, volgend op frequente perioden van hoogwater in het Rivierengebied, baanbrekend gedacht en gewerkt aan ruimte voor de grote rivieren (zie tekstblok onderaan). Toen er zelfs 250.000 inwoners uit het Rivierengebied moesten worden geëvacueerd (31 januari 1995) groeide het bewustzijn dat er meer aan de hand was: de noodzaak tot aanpassing aan de reeds optredende klimaatverandering werd ook in Nederland steeds breder erkend.

Er is veel werk aan de winkel. Basisdoel uit het Parijsakkoord van 2015 (ondertekend door 195 landen) is  beperking van temperatuurstijging tot 1,5 graad, maar ieder geval niet meer dan 2 graden. Dit vergt halvering van de CO2-uitstoot in 2030. De EU zet een flink tandje bij met het Fit for 55 pakket (55% CO2-reductie ten opzichte van 1990). Maar, er zit weerstand bij grote spelers zoals China, India en Brazilië. Ondertussen is daarom  dringend actie nodig. De IPCC-rapporten van dit jaar stemmen somber: we stevenen af op 3,2 graden opwarming in 2100.

Onze generatie wordt geconfronteerd met de gevolgen van oeverloze consumptie. De signalen zijn duidelijk: er is geen veilig bestaan op onze aarde meer mogelijk als we op deze manier doorgaan. We nemen het overheden, bedrijven en organisaties dan ook kwalijk als ze met de kennis van vandaag alsnog onze planeet blijven uitputten en vervuilen. Hiermee brengen ze onze toekomst, die van komende generaties, maar ook van veel mensen en dieren in het hier en nu in gevaar. Om deze organisaties tot de orde te roepen, voert Extinction Rebellion actie