Door Mattanja Vogel. Eerder verschenen op SDGNederland
In het eerste opzicht lijkt de scheepvaart vaak een vervuiler, in plaats van een goedwillende ondernemer. Is dat ook zo? De scheepvaart heeft zeker invloed op het bereiken van SDG 14: leven in het water, maar ook zeker belang bij dit doel. Zowel op nationaal als internationaal niveau.
De Nederlandse vloot heeft ruim 8000 schepen. Toch zijn we maar een klein land binnen Europa, met elk land hun eigen vloot. Deze schepen zijn belangrijk voor de economie en leven in het water (SDG 14).
SDG 14 is een doel vol verschillende targets. In het geval van de binnenvaart (scheepvaart binnen bepaalde kustlijnen) zijn er meerdere targets relevant. Target 14.3. bijvoorbeeld, deze draait om de verzuring van oceanen en het minimaliseren hiervan. De uitstoot van Nox (stikstofoxiden, dit ontstaat doordat stikstof en zuurstof – natuurlijke bestanddelen van lucht – door de hoge temperatuur in de scheepsmotoren met elkaar reageren) veroorzaakt verzuring, smog en het broeikaseffect. Verschillende vormen van transport dragen bij aan deze vorm van uitstoot. Naast Nox wordt ook CO2, PM10 (fijnstof) en SO2 (zwaveloxide) uitgestoten.
De Nederlandse binnenvaart stoot, als je dit vergelijkt met vervoer via de vrachtauto, trekker en trein, op bijna alle genoemde vormen van uitstoot gemiddeld het minste uit. Schepen en treinen zijn daarnaast altijd energiezuiniger dan vrachtauto’s. Dit neemt niet weg dat het leven in het water wordt aangetast door wat er op het water gebeurt. Wat doet de binnenvaart hieraan?
Innovatie
Verduurzaming vraagt om innovatie. De binnenvaart en scheepvaart zullen moeten innoveren om te kunnen voldoen aan de regelgeving op internationaal niveau. Nederland heeft al de modernste binnenvaart ter wereld, voorzien van de laatste technieken. Zoals track and trace, verregaande veiligheidsmaatregelen en digitale registratie van de lading. Een voorbeeld van deze ontwikkelingen is te vinden bij Cornoship International. Dit bedrijf bedacht een techniek om het verbruik van brandstof en de uitstoot van schadelijke stoffen enorm terug te dringen: de eConowind. Dit is een container waarbij twee elf meter hoge aluminium vleugels kunnen worden uitgeklapt. Deze vangen van de wind stuwkracht zodat de motor van het schip minder hard hoeft te draaien, zonder verlies van snelheid.
Met deze duurzame industrialisering wordt ook SDG 9 geraakt: industrie, innovatie en infrastructuur. Deze industrialisering is duurzaam door het capaciteitsprobleem dat de binnenvaart oplost. Er wordt continue geïnvesteerd in de Nederlandse havens, zonder te worden geremd in de verdere ontwikkeling. Dit betekent niet dat de binnenvaart morgen 100% schoon zal zijn. Wat het wel betekent is dat twee ogenschijnlijke ‘vijanden’: de industrie en het leven in het water, elkaar kunnen helpen om te verduurzamen door het capaciteitsprobleem op de weg op te lossen door vervoer over water. Hierdoor blijft innovatie mogelijk en heeft SDG 14 een breed draagvlak voor verdere ontwikkeling.
Duik over grenzen
Laten we ook kijken naar de internationale samenwerking. Het rapport “Werkprogramma maritieme strategie en zeehavens 2018 – 2021” heeft als doel Nederland een internationale, duurzame maritieme positie te geven, door samenwerking tussen de overheid en de maritieme sector met als basis deze strategie . Alleen dit rapport heeft vooral doelen op nationaal niveau, zoals het oprichten van een Maritiem Leer- en Ontwikkelcentrum en verdere digitalisering. Het Havenbedrijf Rotterdam draagt ook aan de ontwikkelingen voor een schonere scheepvaart bij en stelt geld beschikbaar voor schonere scheepvaart. Deze financiële regeling stimuleert schepen om met schonere brandstof te varen. Het Havenbedrijf heeft hiervoor vijf miljoen euro beschikbaar gesteld.
Internationale samenwerking in het werkprogramma en de planning van het havenbedrijf blijven (nog) uit. SDG 17: partnerschap om de doelen te bereiken wordt wat dat betreft gepasseerd. Nederland blijft innoveren op eigen water, maar ook andere Europese landen moeten meedoen om de SDGs te realiseren. Het leven in het water trekt zich niks aan van landsgrenzen. Leven in het water is grenzeloos.
Samenwerking
De economie blijft groeien en daarmee de infrastructuur. Dit zorgt ervoor dat het leven in het water gevaar loopt door de uitstoot van CO2, PM10 en andere vervuilende stoffen. Om te verduurzamen zal er samenwerking moeten plaatsvinden met het oog SDG 17. Nederland mag dan wel de modernste vloot hebben, samen kom je verder. Nederland zal daarom over de grenzen moeten kijken om van andere landen te leren en om te helpen. De Duurzame Ontwikkelingsdoelen staan niet op zichzelf. Om het leven in het water te verbeteren moeten we niet de kop in het water steken, maar boven water samenwerken.